Przeszłość Przyszłości

Udostępnij

kategoria: wystawy / wernisaże / targi

17.12.10r.-20.02.11r.
Muzeum Morskie, ul. Wały Chrobrego 3

Zbiory Fundacji Książąt Czartoryskich

Tytuł szczecińskiej wystawy ze zbiorów Fundacji XX Czartoryskich PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI nawiązuje do dewizy, jaka widniała nad wejściem do puławskiej Świątyni Sybilli. Było to pierwsze polskie muzeum, otwarte przez Izabelę z Flemingów Czartoryską w 1801 roku. W budynku projektu Piotra Aignera, wzorowanym na starożytnej rzymskiej świątyni, zebrano liczne narodowe pamiątki. Działalność księżnej Izabeli w dobie rozbiorów miała niezwykle istotny społeczny wydźwięk. Do kolekcji trafiały przede wszystkim przedmioty związane z ważnymi dla Polski historycznymi wydarzeniami lub postaciami. Ideą księżnej Izabeli było utworzenie w Puławach narodowego mauzoleum, gromadzącego relikwie, pamiątki i dowody dawnej chwały Rzeczpospolitej. Zgodnie z intencją księżnej głównym zadaniem puławskiego muzeum była służba narodowi i krzewienie patriotyzmu.

Na szczecińskiej wystawie zaprezentowanych zostanie kilkaset niezwykle cennych obiektów ze zbiorów książąt Czartoryskich. Wśród nich wyjątkową grupę tworzy zbiór pamiątek narodowych, przedmiotów najściślej związanych z ideą Świątyni Pamięci, jak pierwotnie nazywano Świątynie Sybilli. Są to miniatury z podobiznami polskich królów, królowych i ważnych osobistości, a także eksponaty związane bezpośrednio z postaciami historycznymi: misa królowej Anny Jagiellonki – wyrób wenecki z około 1500 roku, według legendy dar miasta Warszawy dla królowej; kamizelka Tadeusza Kościuszki; laska marszałkowska Stanisława Małachowskiego, marszałka Sejmu Wielkiego z 1788 roku; zbroja karacenowa Mikołaja Hieronima Sieniawskiego z około 1680 roku oraz zajmująca honorowe miejsce w Świątyni Sybilli tzw. tarcza wróżebna króla Jan III Sobieskiego ofiarowana mu przed wyprawą pod Wiedeń. Niezwykle liczną grupę zabytków na wystawie stanowić będą militaria, wśród których podziwiać będzie można bogato zdobione: karabelę po królu Stanisławie Leszczyńskim ofiarowaną do Świątyni Sybilli przez marszałka Francji Charlesa Nicolasa Oudinota; osiemnastowieczną buławę hetmana Michała Wiśniowieckiego, pochodzącą ze skarbca Ogińskiego jak i zbroję karacenową po Mikołaju Sieniawskim, hetmanie polnym koronnym. Czasy odsieczy wiedeńskiej i sztukę Bliskiego Wschodu przybliżą nam również obiekty zdobyczne przechowywane w skarbcach rodów szlacheckich i przekazane do kolekcji puławskiej. Będą to m.in. turecki namiot ceremonialny, według tradycji zdobyty pod Wiedniem; bogato zdobione szable; siodło wschodnie obite aksamitem i kamieniami półszlachetnymi; tarcza – kałkan ze zdobyczy Sieniawskiego oraz dziryty – wschodnia broń do rzucania z wolnej ręki.

Ekspozycja szczecińska, którą tworzą przede wszystkim pamiątki ze Świątyni Sybilli, rozszerzona została tematycznie o obiekty z otwartego w Puławach 1809 roku Domku Gotyckiego, w którym prezentowano zabytki sztuki europejskiej oraz o późniejsze nabytki księcia Władysława Czartoryskiego, wnuka Izabeli, kontynuującego jej dzieło kolekcjonerskie. Wśród licznych wyrobów złotniczych uwagę przykuwa piękny puchar z muszli nautilusa, autorstwa Michaela Madera z Norymbergii z lat 1620–1630. Ponadto zachwycają średniowieczne i renesansowe wyroby emaliowane ze słynnego ośrodka Limoges we Francji, wśród nich krzyże procesyjne i relikwiarze. Na wystawie w Szczecinie prezentowane będą wspaniałe dzieła malarstwa europejskiego, m.in. Ukrzyżowanie włoskiego Mistrza Piety ze Sieny czynnego w latach 1350–1380 oraz Portret Izabeli Duńskiej z pierwszej ćwierci XVI wieku Mistrza Legendy Marii Magdaleny z Brukseli.

Wystawa PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI ma dla kultury Szczecina ogromne znaczenie. Eksponaty na niej prezentowane stanowią niezwykle cenny zbiór pamiątek związanych z historią Polski, ale nie tylko, gdyż zaprezentowane zostaną także wysokiej klasy obiekty z kręgu kultury europejskiej. Do tej pory podziwiać je można było jedynie w murach Oddziału Muzeum Narodowego w Krakowie – Muzeum XX Czartoryskich. W związku z przeprowadzanym remontem i modernizacją gmachu Muzeum po raz pierwszy od ponad 120 lat kolekcja Czartoryskich, dzięki uprzejmości jej właściciela tj. Fundacji XX Czartoryskich, opuściła Kraków i zaprezentowana została w kilku ośrodkach w Polsce, m.in. w Warszawie, Stalowej Woli, Sandomierzu. Do Szczecina trafiła największa grupa muzealiów. Pokazywany w Szczecinie zbiór jest niezwykle bogaty i cenny, nie tylko zachwycający pięknem, ale również odwołujący się do tradycji patriotycznych. Szczególnie istotne wydaje się to, że kolekcja puławska z licznymi pamiątkami kultury polskiej trafiła do Szczecina, miasta w którym Polacy budują swoją patriotyczną tożsamość zaledwie od 65 lat. Wystawie towarzyszyć będą liczne wykłady oraz program edukacyjny dla szkół. Ekspozycja gościć będzie w Muzeum Narodowym w Szczecinie do końca 2012 roku.

Przeszłość Przyszłości - duża mapa »

ostatnia zmiana: 2011-01-23