Pierwszy projekt programu Horyzont 2020 w Akademii Morskiej w Szczecinie

Projekt NOVELOG "New cooperative business models and guidance for sustainable city logistics" ("Nowe modele współpracy biznesowej i wytyczne dla zrównoważonej logistyki miejskiej"), współrealizowany jest przez zespół dr. hab. Stanisława Iwana z Wydziału Inżynieryjno-Ekonomicznego Transportu (WIET). Przygotowania do współpracy przy projekcie trwały właściwie od 2013 r., kiedy dr Iwan został zaproszony przez kolegów z Newcastle University do udziału w spotkaniach roboczych, na których analizowano pomysły na nowe projekty badawcze w ramach Horyzontu 2020. Od kilku lat wraz z dr Kingą Kijewską uczestniczymy w jednej z najważniejszych konferencji na świecie poświęconych logistyce miejskiej, organizowanej przez the Institute for City Logistics z Kyoto. Niewątpliwie prezentowane przez nas rezultaty wcześniejszych projektów, takich jak C-LIEGE oraz GRASS sprawiły, że koledzy z Newcastle, dostrzegli potencjał badawczy naszej uczelni i możliwość współpracy - mówi dr Iwan. W wyniku spotkań wypracowano m.in. założenia projektu NOVELOG, który został zgłoszony do konkursu Horyzont 2020.

Celem projektu NOVELOG jest poznanie i zrozumienia procesów dystrybucji towarów w miastach poprzez dostarczanie wsparcia dla wdrożenia skutecznych i zrównoważonych polityk i rozwiązań
w tym obszarze. Chodzi o pomoc przy wyborze optymalnych i możliwych do zastosowania rozwiązań dla transportu towarowego oraz ułatwienie współpracy pomiędzy interesariuszami, a także umożliwienie transferu najlepszych modeli biznesowych.

Opracowując ewentualne rozwiązania logistyczne bierze się pod uwagę charakterystykę miasta w kontekście logistyki. I tak np. Szczecin jest o tyle problematyczny, że jako miasto policentryczne, nie ma jednego centralnego obszaru stanowiącego niejako "serce miasta", a zatem trudność może sprawić wdrażanie rozwiązań opartych na wyłączaniu określonych stref miejskich z ruchu samochodowego. Częstym zjawiskiem w Szczecinie są również dostawy realizowane przez samochody zatrzymujące się na pasach drogowych i powodujące tym samym zatory drogowe (zwane popularnie korkami). O złej logistyce świadczy też fakt, że transport od tego samego dostawcy dociera do jednego, tego samego klienta nawet kilka razu w ciągu dnia. Pomysłem na rozwiązanie problemów w zakresie logistyki jest tzw. konsolidacja dostaw.

Główne cele projektu NOVELOG obejmują:

• zrozumienie, ocenę i określenie aktualnych potrzeb w obszarze logistyki miejskiej, z określeniem przyczyn niepowodzeń dotychczasowych wdrożeń oraz identyfikacją kluczowych czynników wpływających na wdrażanie przyszłych scenariuszy zrównoważonej logistyki miejskiej;
• określenie optymalnych polityk i rozwiązań, opartych na typologii i celach miast, w połączeniu ich z odpowiednimi modelami biznesowymi;
• rozwinięcie modułowych, zintegrowanych narzędzi oceny dla logistyki miejskiej, które będą uwzględniać złożoność cyklu życia systemów miejskiego transportu towarowego;
• uwzględnienie najlepszych elementów polityk i rozwiązań zintegrowanego planowania miejskiego i SUMP (Sustainable Urban Mobility Plan - Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej), na poziomie lokalnym, celem ułatwienia i zapewnienia współpracy wielopodmiotowej dla lepszego kształtowania polityk;
• wdrażanie, testowanie i walidację wszystkich wyżej wymienionych zadań w wybranych miastach europejskich oraz zapewnienie ciągłości działań poprzez wspieranie budowania strategii i planów działań w oparciu o najlepsze rozwiązania logistyki miejskiej.

Konsorcjum NOVELOG składa się z 28 partnerów (m.in. z Grecji, Włoch, Hiszpanii, Szwecji, Danii), reprezentujących jednostki naukowe, firmy oraz miasta. Instytucje zaangażowane w przedsięwzięcie posiadają duże doświadczenie w zakresie logistyki miejskiej (miejskiego transportu towarowego - MTT). AM w Szczecinie jest jedną z jednostek zajmujących się przygotowywaniem narzędzi wspomagających wdrażanie rozwiązań MTT. Z założenia, rezultaty projektu mają służyć dowolnym samorządom i stanowić wsparcie procesów wdrożeniowych.

Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu AM w Szczecinie realizować będzie kilka zadań. Najważniejszym jest tzw. pakiet roboczy 3 - to Ramy oceny. W tym zadaniu zespół jest odpowiedzialny za opracowanie trzech modułów:

• Social Cost Benefit Analysis

Chodzi o analizę społecznych korzyści i kosztów proponowanych rozwiązań w kontekście finansowym. Np. elektryczne samochody dostawcze przyczyniłby się do mniejszej emisji zanieczyszczeń do środowiska, ale realnym kosztem byłyby koszty energii elektrycznej.

• adaptacyjność/ transferowalność pomysłów w życie

Badane będą możliwości przeniesienia stosowanych w innych miastach rozwiązań logistycznych na inny grunt. Chodzi o wykorzystywanie pomysłów, które optymalizują logistykę miejską, ale po uprzednim sprawdzeniu czy ich realizacja w innym miejscu ma rację bytu. Np. w mieście X wprowadzono auta elektryczne, ale czy u nas będzie to możliwe, skoro nie ma (teoretycznie) miejsca do budowy stacji do zasilania takich aut. Sprawdzane jest także jak miasto funkcjonowało przed i po wdrożeniu nowego rozwiązania? Czy jest ono realizowane prawidłowo? Czy jego wprowadzenie jest zasadne?

• analiza ryzyka proponowanych rozwiązań

Opracowane zostaną narzędzia pozwalające ocenić jakie czynniki mogą mieć wpływ na niepowodzenie przedsięwzięcia i zminimalizować prognozowane ryzyka.

Realizacja wszystkich trzech zadań AM w Szczecinie rozpoczęła się we wrześniu ubiegłego roku. Ich finał przewidywany jest na koniec marca. Potem poszczególne zespoły konsorcjum będą prezentowały swoje wyniki, by wypracować nowe rozwiązania dla poprawy funkcjonowania przewozów towarowych w miastach.

Akademia Morska podpisała umowę z Komisją Europejską na realizację projektu w programie Horyzont 2020 Projekt NOVELOG w ubiegłym roku. Realizacja rozpoczęła się w czerwcu. Liderem projektu jest Centre for Research and Technology Hellas / Hellenic Institute of Transport z Grecji.Łączny budżet projektu wynosi 4 413 835 euro, z czego budżet AM w Szczecinie to 76 875 euro.

O AM w Szczecinie